Βαρέλα, Φρανθίθκο

(Francisco Varela, Χιλή 1946 – Παρίσι 2001). Χιλιανός βιολόγος. Πτυχιούχος του Καθολικού Πανεπιστημίου της Χιλής, το 1970 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στη βιολογία στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και τον ίδιο χρόνο εξελέγη αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Χιλής, ενώ έγινε ευρύτερα γνωστός ως συνεργάτης του Ουμπέρτο Ματουράνα και συνδημιουργός μαζί και με τον Ρικάρντο Ουρίμπε της νέας θεωρίας της αυτοποίησης. Ονομάστηκε καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο το 1980. Στη συνέχεια ανακηρύχθηκε επισκέπτης καθηγητής στο πολυτεχνείο της Ζυρίχης και στο ινστιτούτο Μαξ Πλανκ της Φρανκφούρτης. Το 1988 έγινε διευθυντής του εργαστηρίου Γνωστικών Νευροεπιστημών και Αναπαράστασης του Εγκεφάλου, στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS). Στο έργο του συμπεριλαμβάνονται η επέκταση της θεωρίας της αυτοποίησης, οι πειραματικές μελέτες σε μεγάλης κλίμακας νευρωνική ολοκλήρωση κατά τη διάρκεια γνωστικών διαδικασιών, με την αναπαράσταση του ανθρώπινου εγκεφάλου και με μαθηματική ανάλυση, καθώς και μελέτες για την ανθρώπινη συνείδηση με μια αμοιβαία προσέγγιση φιλοσοφικών στοιχείων και εμπειρικών ευρημάτων, καθιερώνοντας και τον όρο νευροφαινομενολογία για μια πιο συστηματική προσέγγιση της ανθρώπινης συνείδησης. Έλαβε αρκετές διακρίσεις, ανάμεσα στις οποίες και το βραβείο Γκούνγκενχαιμ. Έγραψε αρκετές μελέτες και βιβλία, ανάμεσα στα οποία τα The Tree of Knowledge: A new look at the biological roots of human understanding (Το δέντρο της γνώσης: Μια νέα ματιά στις βιολογικές ρίζες της ανθρώπινης κατανόησης, 1987) και The Embodied Mind: Cognitive Science and Human Experience (1991).